Pisanie Ikony

Pisanie Ikony – Ikona Chrystusa Pantokratora

Kilka słów na temat techniki wykonania ikony.

„Ikony malowano najczęściej na specjalnie przygotowanym drewnie cedrowym lub cyprysowym. Były to święte drzewa dla wschodniego chrześcijaństwa. Na Rusi stosowano drewno sosnowe lub lipowe.

Najstarsze ikony były malowane przeważnie przy zastosowaniu techniki enkaustycznej (połączenie spoiwa na bazie wosku pszczelego z pigmentem). Od VI wieku farby te zaczęto zastępować temperą, w której spoiwem jest wino, ocet lub woda zmieszane z żółtkiem jajka kurzego (tempera jajowa).

Niekiedy na gotową ikonę nakłada się sukienkę – odlane w metalu (srebrze lub złocie) albo wykonane techniką repusowania zdobienie z otworami na twarz i ręce przedstawionej postaci – przy czym rysunek na blasze dokładnie powtarza zasłonięte fragmenty obrazu.” (źródło wikipedia)

Tyle tytułem wstępu. Teraz chciałbym zaprezentować wykonanie Ikony wzorując się na już istniejącej ikonie z Owczar (cerkiew Bogarodzicy). Poniżej oryginał.

Na początku zaczynamy oczywiście od przygotowania podłoża. Na sklejone wcześniej deski (sosnowe), przyklejam płótno lniane (klejem smaruje deski jak również płótno). Po wyschnięciu kleju przygotowuje grunt klejowo-kredowy w proporcji: 1 kieliszek kleju na 1 szklankę wody i 2 garści kredy. Pierwsze dwie warstwy nakładałem wstukując grunt pędzlem, następne już ruchem ciągłym na zmianę raz pionowo raz poziomo. W sumie nałożyłem 21 warstw, zajęło mi to ok 3 tygodnie, ponieważ przed nałożeniem każdej kolejnej warstwy poprzednia musiała być sucha.

Wspągi wykonane z jesionu, mocowane na tzw. jaskółczy ogon /_\ , zapobiegają wypaczaniu się drewna

Kolejnym etapem już po nałożeniu wszystkich warstw i wyszlifowaniu powierzchni za pomocą korka maczanego w wodzie (kawałek korka przykleja się na drewienko i moczy się korek w wodzie i ruchami kolistymi szlifuje się tak aby powierzchnia była gładka) było wykonanie grawerunku. Jest to żmudna czasochłonna robota.

Przygotowanie Ikony do złocenia. Niestety nie używałem złota lecz szlagmetalu.

Przed złoceniem – powierzchnie, która miała być złocona, zamalowałem szelakiem.

Przed nałożeniem szlagmetalu fragmenty które miały być nim pokryte smarowałem mikstionem czyli klejem do tego typu rzeczy. Złocenie za pomocą płatków prawdziwego złota jest dużo bardziej skomplikowane i pracochłonne. Konieczne jest nałożenie odpowiednich gruntów i pulmentów. Płatki złota są dużo cieńsze od szlagmetalu, wystarczy delikatny podmuch (nawet przy oddychaniu) i płatki skręcają się i rwą.

Aby uwypuklić grawerunek szlagmetal przyciskałem kłębkiem waty.

Tak wygląda powierzchnia już wyzłocona. W rowki wtarta została farba akrylowa.

Naniesienie rysunku i postarzenie szlagmetalu ciemną politurą.

Etap malowania, przy użyciu pigmentów w proszku, gdzie spoiwem jest jajko rozrobione w wodzie destylowanej i odrobinie wina. Wino zapobiega psuciu się jajka. Przed nakładaniem kolorów na czysto, pierwszą warstwę stanowi tzw. kolor sankir, czyli coś na wzór podkładu.

Pigmenty stosowane do malowania ikony.

Efekt końcowy. Ikony są dość specyficznym malarstwem. Nie można oceniać ich pod kątem realizmu, ponieważ pisze się je według dawniej przyjętych schematów i założeń. Jednak mają w sobie coś co każe się choć na chwilę przy nich zatrzymać.